Dar dla tarnowskiego muzeum

 Tefilin Salo Barona podarowany został tarnowskiemu muzeum przez córkę uczonego, urodzonego w Tarnowie w 1895 roku, nazywanego największym żydowskim historykiem XX wieku. Tefilin to charakterystyczny przedmiot używany przez Żydów podczas modlitwy.

 

W Tarnowie miał miejsce ostatni akcent konferencji naukowej „Z Galicji do Nowego Jorku. Salo Baron i jego dziedzictwo”, która organizowana była przez Instytut Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego przy niewielkim współudziale Muzeum Okręgowego w Tarnowie. Podczas spotkania w ratuszu, Szoszana Tancer, córka wybitnego naukowca Salo Barona, wspominając postać ojca, zdecydowała się podarować muzeum tefilin należący do niego i będący od lat w posiadaniu jej rodziny.

Tefilin to dwa charakterystyczne, czarne skórzane pudełeczka, w których znajdują się cztery ustępy Tory (Pięcioksięgu Mojżesza) po dwa pochodzące z Księgi Wyjścia oraz Księgi Powtórzonego Prawa, przypominająca o obowiązkach wynikających z Tory.

Tefilin, inaczej filakterie, są bardzo charakterystycznym i bardzo widocznym przedmiotem używanym przez Żydów podczas modlitwy. Jedno z pudełek umieszcza się na czole (najczęściej na granicy z włosami), drugie zaś, przy pomocy skórzanych pasków wiązane jest do ramienia.

Dar Szoszany Tencer jest zatem cenny nie tylko przez wzgląd na przedwojenne wykonanie filakterii, ale przede wszystkim jest świadectwem bliskiej więzi z religią żydowską.

Salo Wittmayer Baron (26 maja 1895 - 25 listopada 1989), urodzony w Tarnowie badacz, opisywany jako „największy żydowski historyk XX wieku", wykładowca historii na Uniwersytecie Columbia od 1930 do przejścia na emeryturę w 1963 roku.

Baron urodził się w Tarnowie w wykształconej i zamożnej rodzinie będącej tak naprawdę częścią arystokracji żydowskiej Galicji. Ojciec był bankierem i przewodniczącym gminy żydowskiej.

Ukończył studia w Żydowskim Seminarium Teologicznym w Wiedniu w 1920 roku, zdobył trzy doktoraty na Uniwersytecie w Wiedniu, (1917 z filozofii, 1922 z nauk politycznych, w 1923 roku z prawa).

Po studiach rozpoczął pracę nauczyciela w żydowskiej Kolegium Nauczycielskim w Wiedniu w 1926 roku, ale szybko został przekonany, aby przenieść się do Nowego Jorku, aby uczyć w Instytucie Żydowskim rabina Stephen S. Wise w Nowym Jorku.

Spotkanie Barona z profesorem Nathanem L. Millerem, specjalistą historii Żydów, literatury i instytucji na Uniwersytecie Columbia w 1929 roku uważane jest za początek w badaniach naukowych historii Żydów w amerykańskich uniwersytetach. W swoich pracach sprzeciwiał się teorii żydowskiej historii rozpaczy, jaką lansował dziewiętnastowieczny historyk żydowski Heinrich Graetz. Baron dążył do integralnego ujęcia historii Żydów ujmując także szerokie tło historyczne czasów i społeczeństw w których żyli.

24 kwietnia 1961 roku profesor Baron zeznawał na procesie Adolfa Eichmanna w Jerozolimie. Wyjaśniał kontekst historyczny nazistowskiego ludobójstwa na Żydach. Wspomniał, że w Tarnowie, miejscu jego narodzin, przed wojną mieszkało ponad 20 tysięcy Żydów, po wojnie nie ma ich nawet 20. Oprócz pracy naukowej, Baron był aktywny w wysiłkach organizacyjnych w celu utrzymania i wzmocnienia społeczności żydowskiej, zarówno przed, jak i po II wojnie światowej. Od 1950 do 1968 roku kierował Centrum Izraela i Studiów Żydowskich na Uniwersytecie Columbia. Otrzymał kilkanaście doktoratów honoris causa uniwersytetów w Stanach Zjednoczonych, Europie i Izraelu, został wybrany członkiem Amerykańskiej Akademii Sztuki i Nauki w 1964 roku. Zmarł w Nowym Jorku w wieku 94 lat.

Katedra Historii Żydowskiej, Kultury i Społeczeństwa na Uniwersytecie Columbia został stworzony na jego cześć.

06.06.2015
Twój komentarz:
Ankieta
Jak spogladasz na nowy rok?
| | | |