Siedemdziesiąta rocznica powstania Szarych Szeregów

27 września 1939 roku Związek Harcerstwa Polskiego przeszedł z jawnego działania do działań konspiracyjnych, stając się jedną z pierwszych organizacji w okupowanej Polsce, która przeszła do podziemia. W okresie II wojny światowej polskie harcerstwo działające pod kryptonimem Szare Szeregi prowadziło tak jak w okresie międzywojennym działalność wychowawczą wśród dzieci i młodzieży, choć ze zrozumiałych względów działalność ta przybrała inny charakter i została wzbogacona o działalność na rzecz odzyskania niepodległości przez Polskę.

Przed 70 laty Związek Harcerstwa Polskiego przekształcony został w konspiracyjną organizację Szare Szeregi. - Warto pamiętać, że Szare Szeregi działające w ramach Polskiego Państwa Podziemnego, były jedyną organizacją skautową na terenie okupowanej Europy, która podjęła się działalności konspiracyjnej – przypomina harcmistrz Maksym Pękosz, komendant Hufca Tarnów ZHP. – Działalność ta rozpoczęła się już w momencie wkroczenia na ziemie polskie wojsk niemieckich, początkowo poprzez niesienie pomocy medycznej potrzebującym rodakom, później zaś również poprzez aktywną działalność w ramach Polskiego Państwa Podziemnego.

Gdy na mocy rozkazu dowódcy obrony Warszawy, generała Juliusza Rómmla powstała konspiracyjna organizacja Służba Zwycięstwu Polski, przekształcona następnie w Związek Walki Zbrojnej, a następnie w Armię Krajową, większość działań związanych z konspiracyjną łącznością przejęli harcerze i harcerki z Szarych Szeregów. - Dziś mało kto pamięta, że Szare Szeregi to nie tylko słynna akcja pod Arsenałem czy bohaterskie czyny podczas Powstania Warszawskiego harcerskich batalionów: Zośką i Parasol – mówi komendant Maksym Pękosz. – To również działalność wychowawcza wśród dzieci i młodzieży; redagowanie, produkcja i kolportaż pracy konspiracyjnej, działania z zakresu małego sabotażu jak i akcje dywersyjne, realizowane nie tylko w Warszawie, ale na terenie całego kraju, w tym również w Tarnowie.

28 września harcerze Hufca Tarnów Związku Harcerstwa Polskiego im. gen. Józefa Bema, zorganizowali w Tarnowie harcerską uroczystość pod pomnikiem harcmistrza Wincentego Muchy, ku czci i pamięci wszystkich harcerzy z Szarych Szeregów, którzy walczyli o wolną i niepodległą ojczyznę, często poświęcając w tej walce własne życie.

- Miejsce wybraliśmy nieprzypadkowo – mówi komendant Maksym Pękosz. – Harcmistrz Wincenty Mucha, był komendantem tarnowskiego hufca Szarych Szeregów i działał aktywnie w ramach Placówki Armii Krajowej „Monika” w Mościcach. Warto pamiętać, że zgodnie z rozkazem Komendanta Armii Krajowej, wszyscy harcerze z Szarych Szeregów bez względu na swój wiek traktowani byli jako żołnierze Armii Krajowej.

W okresie okupacji śmierć poniosło sześciu tarnowskich harcerzy - żołnierzy z Szarych Szeregów: Wiktor Bończyk ps. „Piechociński", Tadeusz Czupiel ps. „Zaskroniec", Stefan Kasprzyk ps. „Dzik", Władysław Sokół ps. „Patenau", Mieczysław Tenewicz ps. „Orzeł" i Jerzy Wojnarski ps. "Szary".

Wielu harcerzy z Szarych Szeregów brało aktywny udział w walkach z okupantem w ramach Akcji Burza. 27 września miała miejsce uroczystość z okazji 65 rocznicy bitwy pod Jamną, w której brali udział również udział żołnierze z Szarych Szeregów, którzy weszli w skład IV kompanii „Ewa”, batalionu „Barbara”, 16 pułku piechoty Armii Krajowej, stanowiąc większość jej składu. W trakcie tych uroczystości nestor tarnowskiego harcerstwa podpułkownik harcmistrz Jerzy Pertkiewicz otrzymał list pochwalny od Ministra Obrony. Harcmistrz Jerzy Pertkiewicz został również odznaczony 15 sierpnia br. podczas centralnych obchodów Święta Wojska Polskiego, Odznaką Honorową i Medalem Pamiątkowym Kustosza Tradycji, Chwały i Sławy Oręża Polskiego.