Powstanie styczniowe – 162. rocznica

 Manifestem wydanym w Warszawie przez Tymczasowy Rząd Narodowy, 22 stycznia 1863 roku ogłoszone zostało powstanie styczniowe. W 162 rocznicę jego wybuchu, Urząd Miasta Tarnowa, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej oraz 19. Tarnowska Drużyna Harcerska i 20. Tarnowska Drużyna Harcerska – harcerze Hufca Tarnów, zaprasza ją na uroczyste obchody.

 

W środę, 22 stycznia, przypada 162. rocznica wybuchu powstania styczniowego. Na uroczyste obchody zapraszają: Urząd Miasta Tarnowa, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej oraz 19. Tarnowska Drużyna Harcerska i 20. Tarnowska Drużyna Harcerska – harcerze Hufca Tarnów. Zbiórka uczestników odbędzie się o godzinie 16.30 przy bramie głównej Cmentarza Starego. Stamtąd nastąpi wspólny przemarsz do Kwatery Powstańców Styczniowych, przy której odbędzie się uroczystość, złożone zostaną wiązanki kwiatów i zapalone znicze.

Skierowane przeciwko Rosji powstanie styczniowe ogłoszone zostało 22 stycznia 1863 roku, manifestem wydanym w Warszawie przez Tymczasowy Rząd Narodowy. Było największym i najdłużej trwającym – do października 1864 roku – polskim powstaniem narodowym. Miało charakter wojny partyzanckiej, w której stoczono około 1200 bitew i potyczek. Przez oddziały walczące w powstaniu przewinęło się około 200 tysięcy osób. Wywodziły się one głównie z rodzin szlacheckich, wśród powstańców nie zabrakło jednak również przedstawicieli mieszczaństwa i chłopstwa.

Mimo początkowych sukcesów, powstanie zakończyło się przegraną. Kilkanaście tysięcy powstańców poległo w walkach, blisko tysiąc stracono, około 38 tysięcy skazano na katorgę lub zesłanie na Syberii, a około 10 tysięcy po upadku powstania zdecydowało się na emigrację.

Tarnów, z uwagi na swoje położenie, pełnił podczas powstania styczniowego ważną funkcję. Wysyłano z niego transporty broni, medykamentów, pieniędzy oraz oczywiście ochotników. Po każdej bitwie przewożono do Tarnowa rannych, których leczono m.in. w lazarecie urządzonym w pałacu w Gumniskach przez książąt Sanguszków. Na początku lat 70-tych dziewiętnastego wieku, na mogile ziemnej powstańców na obecnym Cmentarzu Starym, postawiona została piramida z brył piaskowca. Jego poświęcenie odbyło się w czerwcu 1891 roku. Pomnik ma formę wysokiego kopca z polnych głazów zwieńczonego krzyżem żeliwnym i otoczonego ogrodzeniem z łańcucha. Do głazów przymocowano herb Rzeczpospolitej Trojga Narodów, tablice z nazwiskami powstańców i dużą tablicę z napisem „1863 Poległym za Ojczyznę”.

Na rynku wydawniczym znajduje się interesująca pozycja dotycząca powstania styczniowego – książka Jacka Jaworskiego „Powstanie styczniowe. Fakty znane i nieznane”. Książka przywołuje dramatyczne wydarzenia i kulisy walki o niepodległość w latach 1863–1864, prezentując wiele nowych i cennych ustaleń autora. Porusza zagadnienia takie jak powstańcze sztandary i barwy, niezwykłe projekty techniczno-militarne z czasów styczniowej insurekcji, a także kwestie udziału cudzoziemców w tych bojach czy nieznanych powstańczych formacji i aparatu bezpieczeństwa. Książkę wieńczy temat pożegnania z bronią, które przyszło wraz z klęską powstańczego zrywu. Praca jest oparta na licznych wydawnictwach źródłowych, sięga do ocalałej spuścizny po powstaniu i skrzętnie wykorzystuje literaturę przedmiotu. Wzbogacona o oryginalny materiał ilustracyjny zainteresuje nie tylko historyków, ale także szersze grono miłośników polskiej historii. Obecnie książkę, w bardzo dobrej, promocyjnej cenie, zamówić można na stronie https://webep1.com/go/cb2035e53c

19.01.2025
Twój komentarz:
Ankieta
Jak spogladasz na nowy rok?
| | | |