Florian Amand Janowski (1785 - 1801)

Florian Amand Janowski był pierwszym tarnowskim biskupem, który został prekonizowany na to stanowisko przez papieża. Piastował również godność opata klasztoru benedyktynów w Tyńcu. Urodzony w rodzinie szlacheckiej, ukończył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, po czym wstąpił do benedyktynów w Tyńcu, gdzie otrzymał święcenia kapłańskie. Czas jego kierowania diecezją przypadł na trudny okres reform józefińskich, gdy władze świeckie kasowały kolegiaty, likwidowano klasztory i parafie, znoszono święta kościelne. Po śmierci pochowany został na, wówczas nowo utworzonym, obecnie "Starym" cmentarzu w Tarnowie, gdzie do dzisiaj grobowiec jego oglądać można niedaleko kaplicy książąt Sanguszków.

 

Po śmierci biskupa - nominata Jana Duwalla cesarz Józef II biskupem nowej diecezji tarnowskiej mianował w 1785 roku Floriana Amanda Janowskiego. Florian Janowski, syn Kazimierza i Zuzanny Kościeniówny Latyczowskiej urodził się w 1725 roku w Masłomiącej k. Więcławic. Studiował filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim, a w 1745 roku wstąpił do benedyktynów w Tyńcu przyjmując imię Amand. W 1749 roku otrzymał święcenia kapłańskie, kilka lat później uzyskał doktorat z teologii. W opactwie tynieckim pełnił funkcję skarbnika a następnie sekretarza klasztoru. Był też dwukrotnie proboszczem parafii św. Jakuba w Tuchowie. W 1760 roku objął w tynieckim klasztorze urząd podprzeora i mistrza nowicjatu, a dwa lata później przejął obowiązki opata. Zamieniony w twierdzę przez konfederatów barskich klasztor wraz z kościołem uległy podczas działań wojennych ogromnym zniszczeniom. Florian Janowski doprowadził do ich odbudowy, nie szczędząc na ten cel funduszy, zarówno osobistych, jak i konwentu.

 

Godność i urząd opata tynieckiego zatrzymał także po mianowaniu na biskupa diecezji tarnowskiej. Cesarz Józef II mianował Floriana Amanda Janowskiego biskupem 24 grudnia 1785 roku. Kilka miesięcy później - w kwietniu 1786 roku został prekonizowany na biskupstwo przez papieża Piusa VI, a 13 sierpnia 1786 roku przyjął we Lwowie sakrę biskupią z rąk arcybiskupa Ferdynanda Kickiego. 24 września 1786 roku miał miejsce ingres biskupa Janowskiego do tarnowskiej katedry i objęcie rządów w diecezji.


Czas sprawowania posługi biskupiej w Tarnowie przez Floriana Janowskiego przypadł na trudny okres reform józefińskich. Władze zaborcze tłumiły kult cudownych obrazów i figur, a polskich świętych zastępowano austriackimi patronami. Zniesiono wiele świąt kościelnych, likwidowano klasztory męskie i żeńskie oraz parafie, grabiąc z kościołów kosztowności. Janowski ciężko przeżył kasatę trzech kolegiat - w Bobowej, Nowym Sączu i Wojniczu. Mimo tak niesprzyjających okoliczności, udało się jednak biskupowi z powodzeniem podjąć wiele istotnych dla nowej praktycznie diecezji spraw. Przede wszystkim, w porozumieniu z biskupami przemyskim i spiskim, zdołał przeprowadzić korektę granic diecezji tarnowskiej. Utworzył również kapitułę katedralną, zorganizował konsystorz, bierzmował diecezjan, konsekrował kościoły. Nie udało się jedynie utworzyć własnego, diecezjalnego seminarium duchownego, gdyż wciąż obowiązywały seminaria generalne, a tarnowscy alumni studiować musieli we Lwowie.


Biskup Florian Amand Janowski zmarł 4 stycznia 1801 roku. W testamencie przekazał na rzecz tarnowskiej katedry sporo naczyń liturgicznych, poczynił także darowizny na rzecz szpitala tarnowskiego, szkół na terenie miasta oraz klasztoru w Tyńcu.

 

Pochowany został na Starym Cmentarzu w Tarnowie. Najprawdopodobniej pierwotnie miał zostać pochowany w kościele, o czym świadczyć może kształt grobowca, z jednej strony płaski, dostosowany do postawienia przy ścianie.

06.04.2011
Twój komentarz:
Ankieta
Jak oceniasz pierwsze miesiące pracy nowego samorządu Tarnowa?
| | | |