Polski generał, artylerzysta, dowódca artylerii Wojska Polskiego w Powstaniu Listopadowym, naczelny wódz powstania węgierskiego 1848 - 1849, żołnierz armii tureckiej.
Urodził się 14 marca 1794 roku w Tarnowie w rodzinie mieszczańskiej, był synem adwokata Andrzeja Bema. W 1809 r. w wieku 15 lat wstąpił do armii Księstwa Warszawskiego dowodzonej przez księcia Józefa Poniatowskiego. W stopniu porucznika wziął udział w kampanii francusko - rosyjskiej 1812 - 1813. Za zasługi w obronie Gdańska przed Rosjanami w 1813 roku odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Legii Honorowej.
Po klęsce Napoleona, w randze kapitana służył w wojsku Królestwa Polskiego. Wykładał wówczas teorię artylerii w szkole zimowej i przeprowadzał doświadczenia nad pociskami rakietowymi. W 1820 plon swych badań ogłosił drukiem w Weimarze pod tytułem "Erfahrungen .er die Congrevischen Raketen".
W 1822 został wydalony z wojska za przynależność do Wolnomularstwa Narodowego. Aresztowany przez władze rosyjskie, spędził kilka miesięcy w areszcie. 30 lipca 1822 sąd dywizyjny skazał go na rok więzienia i degradację. 8 sierpnia Wielki Książę Konstanty złagodził mu wymiar kary, pozbawiając go jedynie stałego etatu. Do armii powrócił już jednak w 1823. 29 stycznia 1829 został zdymisjonowany ze względu na słaby stan zdrowia i wyjechał do Galicji.
10 marca 1831 przybył do Warszawy, obejmując dowództwo 4. baterii lekkokonnej. W Powstaniu Listopadowym dał się poznać jako odważny dowódca, umiejący wykorzystać artylerię konną na polu walki. Walczył m.in. pod Iganiami, Ostrołęką i w obronie Warszawy. 21 czerwca został mianowany dowódcą artylerii armii czynnej i odznaczony Złotym Krzyżem Orderu Virtuti Militari, 22 sierpnia awansowany został do stopnia generała brygady. Po upadku powstania przebywał na emigracji w Niemczech i we Francji. Był stronnikiem Adama Jerzego Czartoryskiego i członkiem Związku Jedności Narodowej. W 1832 był jednym z założycieli Towarzystwa Literackiego w Paryżu. W 1833 brał udział w próbach stworzenia armii polskiej w Belgii, Egipcie i Portugalii.
W okresie Wiosny Ludów kierował obroną rewolucyjnego Wiednia w dniach 26-31 października 1848 roku. Po kapitulacji miasta udał się na Węgry. W powstaniu węgierskim dowodził w Siedmiogrodzie i Banacie wojskami węgierskimi. W dniach 19 grudnia 1848 - 13 stycznia 1849 dowodząc ośmiotysięcznym korpusem odrzucił dziesięciotysięczny korpus gen. Antona Puchnera i wyzwolił północny Siedmiogród. W lutym wkroczył na Bukowinę, w marcu cały Siedmiogród był w węgierskich rękach. W sierpniu jego korpus został jednak zepchnięty do Banatu przez połączone wojska austriacko - rosyjskie. Od sierpnia 1849 był naczelnym wodzem armii węgierskiej. Po klęsce pod Timisoarą i upadku rewolucji na Węgrzech, przekroczył w 1849 granicę turecką.
W Turcji przeszedł na islam, wstąpił do armii sułtana i zmienił nazwisko na Murad Pasza (Murat Pasa). Po ugodzie Rosji z Turcją Bem został internowany w Kahya, a potem w Aleppo. Ostatnią bitwą, jaką stoczył, była uwieńczona sukcesem obrona Aleppo przed najazdem arabskich nomadów. Zmarł 10 grudnia 1850 w Aleppo.
Prochy Józefa Bema sprowadzono do Tarnowa 30 czerwca 1929. Zostały umieszczone w mauzoleum w Parku Strzeleckim.
W Muzeum Okręgowym w Tarnowie znajduje się stała ekspozycja poświęcona życiu i działalności Józefa Bema. W 1985 roku odsłonięto pomnik generała przy ulicy Wałowej.
Obecna ulica Józefa Bema nosi swą nazwę od roku 1961, kiedy Miejska Rada Narodowa podjęła uchwałę o zmianie nazwy ulicy Polskiego Października na Józefa Bema. W okresie międzywojennym ulica Józefa Bema znajdowała się w pobliżu Parku Strzeleckiego. Również plac, przy którym stał dom, w którym urodził się przyszły generał nosi nazwę Placu Józefa Bema (popularny "Burek"). Od 15 kwietnia 1960 roku, decyzją Ministerstwa oświaty, imię Józefa Bema nosi Szkoła Podstawowa nr 15 w Tarnowie.
