Dotyczy kobiet i mężczyzn, rozpoczyna się zazwyczaj między 30 a 40 rokiem życia, choć może mieć początek już w dzieciństwie. Najczęściej wykrywane jest przypadkowo w czasie rutynowego pomiaru. To choroba układu krążenia, która charakteryzuje się stale podwyższonym ciśnieniem tętniczym krwi.
Objawia się rannymi bólami głowy w okolicy potylicy, nadmierną pobudliwością, bezsennością. Odczuwalne jest kołatanie serca, bóle wieńcowe oraz obserwuje się zaczerwienioną twarz, szyję, klatkę piersiową. Najczęściej jednak nieprawidłowe wartości ciśnienia tętniczego są wykrywane przypadkowo, w czasie rutynowego pomiaru.
Zdecydowana większość przypadków nadciśnienia ma charakter pierwotny, tzn. bez znanej przyczyny, którą da się usunąć interwencją medyczną. Uważa się, że odgrywają w niej rolę czynniki genetyczne i środowiskowe. Pozostałe przypadki to choroba o charakterze wtórnym, wynikająca np. z choroby nerek, miażdżycy, chorób gruczołów dokrewnych lub choroby mózgu. Nadciśnienie tętnicze jest to choroba układu krążenia polegająca na stałym lub okresowym podwyższeniu ciśnienia tętniczego krwi powyżej wartości prawidłowych.
Zwiastunami nadciśnienia tętniczego często są bóle głowy najczęściej w okolicy potylicy, krwawienia z nosa, zawroty głowy, pogorszenie tolerancji wysiłku. Często pierwszym objawem klinicznym jest pogorszenie widzenia.
Nadciśnienie tętnicze wywołuje wiele niekorzystnych powikłań - chorobę niedokrwienną i zawał mięśnia sercowego, udar mózgu, uszkodzenie siatkówki, przyspieszenie rozwoju zmian miażdżycowych w tętnicach wieńcowych, tętnicach szyjnych, nerkowych, oraz w obrębie tętnic kończyn dolnych, niewydolność nerek, tętniaka rozwarstwiającego aorty.
Istotne znaczenie w leczeniu nadciśnienia tętniczego ma obniżenie wagi ciała, ograniczenie spożycia alkoholu do minimum, zaprzestanie palenia tytoniu w jakiejkolwiek postaci, regularne ćwiczenia fizyczne o umiarkowanym natężeniu, najlepiej szybki spacer lub pływanie, korzystne jest zmniejszenie spożycia soli kuchennej, zmiana diety, a zwłaszcza wprowadzenie ryb, warzyw i owoców.
Kontrola ciśnienia tętniczego u chorych powinna być przeprowadzana 2-3 razy w tygodniu, a pomiary najlepiej wykonywać rano, w południe i wieczorem. Warto założyć sobie zeszyt, w którym notowane będą wartości ciśnienia - ułatwi to lekarzowi dobór odpowiedniej dawki leków. Co jakiś czas warto wybrać się do okulisty aby wykonać badanie dna oka gdyż nadciśnienie tętnicze powoduje zmiany w siatkówce. Okresowo należy oznaczyć we krwi stężenie potasu, sodu, kreatyniny. Wykonywać należy także badania ogólne i posiew moczu U wszystkich chorych zaleca się wykonanie badania EKG oraz kontrolę poziomu cholesterolu całkowitego i frakcji: LDL, HDL, oraz trójglicerydów.
