Purim w tarnowskiej synagodze

9 marca po raz pierwszy od siedemdziesięciu lat społeczność żydowska obchodzić będzie w Tarnowie swe najbardziej radosne święto - Purim. W miejscu, gdzie do 1939 roku stała tarnowska Synagoga Stara i po której pozostała jej centralna część – bima, odbędą się z udziałem tarnowian modły oraz świętowane tej pamiątki ocalenia Żydów przed zagładą w perskiej niewoli.

W Tarnowie po raz pierwszy od kilkudziesięciu lat 9 marca obchodzone będzie żydowskie święto Purim. Z tej okazji zostaną wyznaczone granice dawnej Synagogi Starej i każdy, kto będzie chciał wziąć udział w uroczystościach wewnątrz tych symbolicznych murów świątyni, powinien mieć nakrycie głowy - Obchody święta Purim w Tarnowie przywołuje pamięć tych 25 tysięcy tarnowian żydowskiego pochodzenia, którzy żyli, świętowali i modlili się w tym mieście, zanim unicestwił ich niemiecki nazizm– mówi Adam Bartosz, dyrektor Muzeum Okręgowego w Tarnowie. - Symboliczne jest to, że uroczystości odbywają się w samym sercu ówczesnej dzielnicy żydowskiej, w miejscu, gdzie stała renesansowa synagoga, spalona i zburzona przez Niemców.
Dzięki inicjatywie międzynarodowej organizacji Chabad Lubawicz będzie to obok Warszawy najważniejsze miejsce tegorocznego świętowania purimowego w Polsce.

Purim to święto upamiętniające zwycięstwo Żydów odniesione w 365 roku p.n.e. nad potężnym perskim dostojnikiem Hamanem. Podczas Purimu Żydzi świętują odwagę perskiej królowej, Żydówki Estery i jednego z żydowskich przywódców Mordechaja, którzy udaremnili plan zniszczenia narodu żydowskiego i doprowadzili do upadku niegodziwego Hamana, potomka rodu Amaleków. Triumf nad Hamanem jest również symbolem pokonania przez Żydów cech, które reprezentował perski arystokrata – chłodu, zwątpienia i sceptyzmu.

Haman, pierwszy doradca króla Persji Achaszwerosza, wyjednał u władcy zgodę na wymordowanie wszystkich mieszkających w Persji Żydów, których nienawidził. Dopiero interwencja królewskiej małżonki Estery sprawiła, że to Haman przypłacił śmiercią swój zbrodniczy plan, a Żydzi przetrwali. Na pamiątkę tych wydarzeń obchodzone jest święto Purim.
W dniu poprzedzającym purim obowiązuje post, głównym zaś punktem obchodów święta jest odczytywanie w synagodze bądź w miejscu zgromadzenia, Megilat Ester czyli Księgi Estery zapisanej na pergaminowym zwoju. Za każdym razem gdy czytający wymawia imię Hamana, zgromadzeni podnoszą wrzawę zagłuszając je tupanie, gwizdami bądź specjalnymi kołatkami i grzechotkami zwanymi z jidysz grager. Imiona dziesięciu synów Hamana zgładzonych w akcie zemsty wymawiać należy jednym tchem aby pokazać, że wszyscy zostali straceni równocześnie.

Podczas purim zakazany jest jakikolwiek post i publiczna żałoba. Po południu bądź wczesnym wieczorem spożywany jest świąteczny posiłek, podczas którego nadużywanie alkoholu traktowane jest niemal jak religijny obowiązek, podaje się także trójkątne ciastka zwane „uszami Hamana”. Zwyczaj nakazuje rozdzielanie jałmużny ubogim i wzajemne wymienianie prezentów pomiędzy przyjaciółmi. Urządza się także żartobliwe przedstawienia zwane purimszpilami.
Purim nie jest świętem starym i nie należy do świąt najważniejszych albowiem nie jest wzmiankowane w Torze tylko w tzw. Pismach. Wiadomo, że w połowie drugiego wieku znano już tzw. „dzień Mordechaja” natomiast ostateczny kształt święto uzyskało w okresie rozwoju Talmudu, tj. w II wieku naszej ery.