Dzięki umowie uaktywniającej, zatrudnienie opiekunki do dziecka może być korzystne finansowo zarówno dla rodziców jak i dla samej niani. Nie trzeba bowiem opłacać za opiekunkę składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Zakład Ubezpieczeń Społecznych podpowiada, jak załatwić formalności.
Jak informuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych, zatrudnienie niani na podstawie umowy uaktywniającej, czyli umowy zlecenia z osobą fizyczną sprawującą opiekę nad dziećmi, jest proste i korzystne finansowo zarówno dla rodziców, jak i samej opiekunki. Umowę uaktywniającą można zawrzeć w przypadku, gdy dziecko, którym niania będzie się opiekować, ma od 20 tygodni do 3 lat, ewentualnie do 4 lat, jeżeli nie ma możliwości zapewnienia dziecku opieki przedszkolnej). Umowa powinna określać: strony umowy, cel i przedmiot umowy, czas i miejsce sprawowania opieki, liczbę dzieci powierzonych opiece, obowiązki niani, wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin jego wypłaty, czas na jaki umowa została zawarta, warunki i sposób zmiany i rozwiązania umowy. Nianią nie może być żaden z rodziców, ani osoba niepełnoletnia, może natomiast być to babcia, dziadek lub inna osoba spokrewniona. Zgłoszenie niani do ubezpieczeń jest proste. Po podpisaniu umowy rodzic musi zgłosić ten fakt w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, zgłaszając siebie jako płatnika składek oraz opiekunkę jako osobę ubezpieczoną. Pomocy przy wypełnieniu dokumentów zgłoszeniowych udzielą pracownicy ZUS. Nianie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowemu oraz ubezpieczeniu wypadkowemu. Natomiast ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Oczywiście niania obowiązkowo podlega także ubezpieczeniu zdrowotnemu. Oficjalnym płatnikiem składek jest jeden z rodziców dziecka, ale w praktyce składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne finansuje budżet państwa. Ewentualną składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe finansuje zatrudniona opiekunka. Rodzic potrąca tę składkę z pensji i odprowadza do ZUS. Budżet państwa sfinansuje tylko składki obliczone od wynagrodzenia niani nie przekraczającego kwoty minimalnego wynagrodzenia. Jeśli niania zarabia więcej, nadwyżkę rozlicza rodzic. Zakład Ubezpieczeń Społecznych opłaca za nianię składki finansowane przez budżet państwa w następujących przypadkach: gdy rodzice są zatrudnieni na podstawie umowy
o pracę, świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej, prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą lub prowadzą działalność rolniczą. W tarnowskim oddziale ZUS już niemal 90 niań skorzystało z „uaktywnienia”, w całym województwie małopolskim 850.
