Zasiłek pogrzebowy to zwrot poniesionych kosztów pogrzebu, a więc kosztów związanych ze złożeniem ciała lub prochów do grobu. Problemu nie ma, gdy o zasiłek występuje rodzina zmarłego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina o warunkach koniecznych do spełnienia, gdy o zasiłek starają się osoby spoza rodziny.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina o zasadach wypłacania zasiłków pogrzebowych. Problem nie występuje, gdy o zasiłek pogrzebowy stara się rodzina. Tej bowiem, po stwierdzeniu poniesienia wydatków związanych z pochówkiem, przysługuje zasiłek pogrzebowy w maksymalnym wymiarze, czyli 4000 złotych. Problem pojawia się, gdy o zasiłek starają się osoby spoza rodziny. Osoby obce, aby otrzymać zasiłek pogrzebowy z ZUS, muszą szczegółowo udokumentować poniesione wydatki do wysokości zasiłku. Kosztów, które uznać można za koszty pogrzebu, nie określa żadna ustawa. Przyjmuje się więc, że sam pogrzeb to czynności, które trwają od chwili zgonu do pochowania zwłok osoby zmarłej. Pojawiają się niekiedy wątpliwości czy np. zakup samej trumny wystarczy do udowodnienia kosztów pogrzebu? Czy wydatki poniesione na ceremonię pogrzebową zostaną uwzględnione w wysokości wypłacanego przez ZUS świadczenia? I w końcu, czy do kosztów pogrzebu można zaliczyć wydatki związane z postawieniem nagrobka? ZUS wyjaśnia - przedstawienie rachunku za samą trumnę nie stanowi dowodu pokrycia kosztów pogrzebu. Dzieje się tak dlatego, że istnieje domniemanie, że pozostałe koszty poniósł ktoś inny, kto również będzie ubiegał się o zasiłek pogrzebowy. Ten zaś wypłacany jest w takim przypadku, proporcjonalnie i w związku z tym Zakład musi ustalić wszystkie okoliczności. Co do ceremonii kościelnej to wydatki z nią związane i potwierdzone przez instytucję kościelną są uwzględniane w wypłacanym przez ZUS świadczeniu. Inna rzecz to wydatki poniesione na wystawienie nagrobka. Z uwagi na fakt, iż jego zakup nie jest bezpośrednio związany z pochówkiem osoby zmarłej, koszt nie jest brany pod uwagę przy ustalaniu wysokości zasiłku pogrzebowego. Nagrobek może być postawiony nawet kilka lat po pochówku. Kosztu pogrzebu nie stanowi również zakup samych kwiatów - gdyby tak było, to każdy żałobnik nabywałby prawo do zasiłku pogrzebowego w wysokości proporcjonalnej do poniesionych wydatków.
Zasiłek pogrzebowy przysługuje w razie śmierci: osoby mającej ustalone prawo do emerytury lub renty, osoby mającej ustalone prawo do emerytury pomostowej, ubezpieczonego, w tym ubezpieczonego z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia, osoby mającej ustalone prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, osoby, która zmarła w okresie pobierania zasiłku chorobowego albo świadczenia rehabilitacyjnego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia, członka rodziny rencisty i emeryta.
Od 1 marca 2011 roku zasiłek pogrzebowy jest stały i przysługuje w wysokości 4000 złotych.
W razie pokrycia kosztów pogrzebu przez pracodawcę, dom pomocy społecznej, gminę, instytucję zakonną lub diecezjalną, zasiłek przysługuje tym podmiotom w wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu, nie wyższej jednak niż 4000 złotych. Zasada ta ma także zastosowanie w przypadku pokrycia kosztów pogrzebu przez inną osobę niż członek rodziny.
Jeżeli koszty pokryła więcej niż jedna osoba lub podmiot, zasiłek pogrzebowy ulega podziałowi między te osoby lub podmioty - proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu.
Podstawowymi dokumentami wymaganymi do wypłaty zasiłku pogrzebowego są:
Wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego, skrócony odpis aktu zgonu albo odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe, oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu, a jeżeli oryginały zostały złożone w banku - kopie rachunków potwierdzone przez bank za zgodność z oryginałem, dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo zgłaszającego wniosek z osobą zmarłą (skrócone odpisy aktów stanu cywilnego lub dowód osobisty zawierający wymagane dane), zaświadczenie płatnika składek o podleganiu ubezpieczeniu w dniu śmierci (w przypadku, gdy zmarła osoba ubezpieczona lub członek rodziny osoby ubezpieczonej), nie dotyczy to osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz osób z nimi współpracujących.
Jeżeli pogrzeb organizowany był na koszt państwa, organizacji politycznej lub społecznej, wymagane jest zaświadczenie właściwego organu administracji państwowej lub organizacji stwierdzające pokrycie kosztów pogrzebu oraz rachunki kosztów poniesionych przez osobę występującą z wnioskiem o zasiłek pogrzebowy.
