Prezentacja wyjątkowego dokumentu

 11 listopada od godziny 10.00 do 18.00, w siedzibie Muzeum Okręgowego w Tarnowie prezentowany będzie „Protokół z obrad Rady Miejskiej w Tarnowie z 30 października 1918 r.” Protokół będzie eksponowany w Tarnowie do końca listopada, ale w dniu 11 listopada wstęp na wystawę będzie wolny.

 

W związku z obchodami setnej rocznicy odzyskania przez Polskę Niepodległości, Muzeum Okręgowe w Tarnowie przygotowało niezwykłe wydarzenie. Po raz pierwszy w historii publicznie zaprezentowany zostanie, stanowiący własność Archiwum Narodowego w Krakowie, dokument: „Protokół z obrad Rady Miejskiej w Tarnowie z 30 października 1918 r.”.

To właśnie w nim odnotowany został fakt, iż rajcy tarnowscy zadeklarowali oddanie miasta pod władzę rządu warszawskiego, a tym samym odrzucili dotychczasowe zwierzchnictwo władzy austriackiego zaborcy. Premierowy pokaz odbędzie się w niedzielę, 11 listopada o godzinie 10:00 w siedzibie Muzeum Okręgowego. W tym dniu wstęp na wystawę będzie wolny, a wystawa będzie dostępna dla zwiedzających od 10:00 do 18:00. O każdej pełnej godzinie (do 17:00 włącznie) odbywać będą się prelekcje przeprowadzane przez pracowników Działu Historii.

Dążenia niepodległościowe wojskowych przebiegały równolegle z działaniami polityków cywilnych, co znalazło odzwierciedlenie także w Tarnowie. W czasie, gdy przywódcy przewrotu wojskowego, na czele z Janem Stylińskim i Władysławem Dziadoszem, przygotowywali się do przejęcia miejscowego garnizonu i obsadzenia najważniejszych pod względem strategicznym punktów w mieście, burmistrz dr Tadeusz Tertil przewodniczył nadzwyczajnemu posiedzeniu Rady Miasta. Posiedzenie to, uznawane za preludium późniejszych przemian, odbyło się 30 października 1918 roku, o godzinie 18:00, w sali tarnowskiego Ratusza. Udział wzięło w nim 26 radnych. W jego trakcie TadeuszTertil postawił niezwykle odważny i, zapewne zaskakujący po części samych radnych, wniosek:

Rada m. oświadcza, że Tarnów oddaje się poleceniom rządu warszawskiego – i że organowi rządowemu utworzonemu przez Radę Regencyjną da posłuch...

Oddanie Tarnowa utworzonej przez Niemców 12 września 1917 roku Radzie Regencyjnej, która nie cieszyła się bynajmniej uznaniem środowisk legionowych, z których wywodzili się tarnowscy dowódcy, wskazuje raczej że przejmowanie władzy w Tarnowie miało charakter dwutorowy i choć zbiegło się w czasie, raczej spontaniczny niż planowy.

Prezentowany protokół jest wyjątkowym i bezcennym, najważniejszym w kontekście tarnowskich wydarzeń sprzed stu laty, dowodem zmysłu politycznego burmistrza Tertila; jak również podsumowaniem dotychczasowych działań niepodległościowych tarnowskiego samorządu – widocznych chociażby w fakcie przemianowania nazwy ulicy Krakowskiej na Niepodległości, czy przyjęcia „rezolucji niepodległościowej” w styczniu 1918 roku.

Prócz wspomnianej deklaracji, w protokole znalazły się także inne interesujące informacje związane z przebiegiem posiedzenia. Dotyczą one m.in. udzielenia zgody na objęcie przez T. Tertila funkcji w zarządzie Polskiej Komisji Likwidacyjnej; czy też decyzji o wysłaniu telegramów gratulacyjnych do tworzących się państw: czeskiego (Czechosłowacja) i południowosłowiańskiego (Królestwa Słoweńców, Chorwatów i Serbów).

Dokument będzie eksponowany w siedzibie Muzeum Okręgowego w Tarnowie przy Rynku 3. Zobaczyć go będzie można jedynie przez nieco ponad dwa tygodnie, do końca listopada bieżacego roku.

10.11.2018
Twój komentarz:
Ankieta
Czy weźmiesz udział w nadchodzących wyborach samorządowych?
| | | |