Od 1 stycznia 2019 roku wchodzi w życie tzw. mały ZUS dla małych firm. Składki będą obliczane od kwoty ustalonej proporcjonalnie do przychodu. Ulgę będzie można stosować także po skorzystaniu z ulgi na start i preferencyjnych składek. Trzeba się jednak śpieszyć. Na złożenie wniosku jest 7 dni, licząc od 1 stycznia.
Małe firmy będą mogły od 1 stycznia korzystać z tzw. małego ZUS. Mały ZUS dotyczy tylko składek na ubezpieczenia społeczne. Nie obejmuje składki zdrowotnej, którą trzeba będzie opłacać w pełnej wysokości. Korzystanie z ulgi wpłynie na wysokość świadczeń z ubezpieczenia chorobowego takich jak zasiłek chorobowy czy macierzyński oraz z ubezpieczenia wypadkowego. Okres opłacania obniżonych składek, wpłynie też na wysokość emerytury lub renty.
Nowa ulga dotyczy przedsiębiorców, którzy w poprzednim roku kalendarzowym prowadzili działalność gospodarczą przez co najmniej 60 dni i działalność była zarejestrowana w CEIDG. Dlatego przedsiębiorcy, którzy dopiero rozpoczęli działalność, nie będą mogli od razu skorzystać z tego rozwiązania. Nie można też w poprzednim roku kalendarzowym rozliczać się w formie karty podatkowej, ani korzystać ze zwolnienia z VAT, przedsiębiorca nie może także ani w tym, ani w poprzednim roku wykonywać dla byłego pracodawcy tego, co robił dla niego jako pracownik. Ponadto od poprzedniego okresu 36. miesięcznego limitu korzystania z ulgi musi upłynąć 60. miesięczna karencja. Ulga nie obejmie tych, którzy w poprzednim roku prowadzili także inną, pozarolniczą działalność jako twórcy, artyści, osoby wykonujące wolny zawód, wspólnicy spółki jawnej, komandytowej, partnerskiej albo jednoosobowej spółki z o.o., a także prowadzących publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę albo zespół takich placówek. Warunkiem skorzystania z małego ZUS jest uzyskanie przychodów z działalności gospodarczej za ubiegły rok kalendarzowy nie wyższych niż 30-krotności minimalnego wynagrodzenia. Jeśli działalność nie była prowadzona przez cały rok, bo np. została zawieszona, to przychody trzeba porównać z proporcjonalnie obniżonym progiem. Aby go ustalić, należy podzielić 30-krotność minimalnego wynagrodzenia w poprzednim roku przez liczbę dni w poprzednim roku i pomnożyć przez liczbę dni prowadzenia działalności. Następnie należy porównać przychód z działalności gospodarczej z ustalonym progiem. Jeśli nie przekracza on tego progu, a pozostałe warunki są spełnione, to można opłacać niższe składki.
Z małego ZUS można korzystać przez maksymalnie 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej. Najniższa podstawa, od której naliczane będą składki na ubezpieczenia społeczne, zależy od przychodu w poprzednim roku kalendarzowym. Przeciętny miesięczny przychód obliczyć można, dzieląc przychód z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia działalności w poprzednim roku kalendarzowym i mnożąc wynik przez 30. Najniższą podstawę wymiaru składek obliczamy mnożąc przeciętny miesięczny przychód przez współczynnik, który ogłasza prezes ZUS na dany rok kalendarzowy w „Monitorze Polskim”. Będzie też można skorzystać ze specjalnego kalkulatora na stronie www.zus.pl. Ustalona podstawa wymiaru składek musi mieścić się w wyznaczonych progach. Nie może być jednak niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę, ani przekraczać 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Wysokość progów można znaleźć na stronie www.zus.pl. Jeśli wyliczona podstawa będzie niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia, to najniższą podstawą wymiaru składek będzie kwota równa 30% minimalnego wynagrodzenia. Najniższą podstawę przedsiębiorca ustala raz w roku – w styczniu albo w pierwszym miesiącu, w którym rozpoczyna lub wznawia działalność. W poszczególnych miesiącach może zadeklarować, że będzie opłacać składki od podstawy wyższej niż najniższa. Mały ZUS to także obowiązki. W deklaracji rozliczeniowej bądź w imiennym raporcie miesięcznym, przekazywana będzie informacja o rocznym przychodzie z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej oraz o najniższej podstawie wymiaru składek. Na żądanie ZUS będzie trzeba też przedstawić dokumenty potwierdzające wysokość rocznego przychodu z tytułu wykonywania działalności gospodarczej za poprzedni rok kalendarzowy. Niedostarczenie tych dokumentów w terminie 14 dniu spowoduje, że ZUS ustali za wszystkie miesiące podstawę wymiaru składek w wysokości 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Z uprawnień do korzystania z małego ZUS można zrezygnować w każdym czasie, a więc także od dnia nabycia do niego prawa. Oznacza to, że przedsiębiorca zrezygnuje z uprawnienia, jeśli nie zgłosi się do ubezpieczeń z właściwym kodem tytułu ubezpieczenia, w terminie 7 dni liczonych od 1 stycznia danego roku, pierwszego dnia prowadzenia działalności gospodarczej lub wznowienia działalności gospodarczej, pierwszego dnia, w którym będzie spełniał warunki do korzystania z małego ZUS.
