Kawa jest jednym z najpopularniejszych trunków spożywanych na całym świecie. Wpływ spożycia kawy na organizm człowieka jest analizowany od wieków. Jeszcze niedawno uważano, że czarny napar wpływa wyłącznie negatywnie na stan ludzkiego
zdrowia. Obecnie naukowcy doszli do wniosku, że wręcz przeciwnie - konsumpcja kawy i zawartej w niej kofeiny, w umiarkowanych ilościach, może przynosić korzystne
efekty.
Dowiedziono m.in., że u osób pijących od 3 do 4 filiżanek kawy dziennie, ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2. może zmniejszyć się o około 25 procent. Za ochronne działanie przeciwko cukrzycy odpowiadają zawarte w kawie polifenole, które stymulują produkcję hormonu jelitowego GLP-1, odpowiedzialnego za wydzielanie insuliny po posiłku, a także kofeina, której termogeniczne działanie zostało powiązane w badaniach z redukcją wagi i ilości tkanki tłuszczowej. Należy jednak unikać dodatków słodzących, które mogą zmniejszać korzystne działanie kawy.
Odkryto również, że zawarte w kawie polifenole wykazują działanie ochronne przeciwko niealkoholowemu stłuszczeniu wątroby. Dodatkowo, regularne spożywanie kawy zostało powiązane z mniejszym ryzykiem wystąpienia nowotworów wątroby, nawet u osób z przewlekłymi chorobami tego narządu.
Sięganie po małą czarną może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia niektórych nowotworów: raka skóry, błony śluzowej macicy oraz czerniaka złośliwego. Naukowe okrycia potwierdzają też wpływ kawy na zmniejszenie ryzyka wystąpienia raka jelita grubego, a u pacjentów będących w trakcie chemioterapii z powodu tego nowotworu – na zmniejszenie śmiertelności nawet o 52 procent.
Picie umiarkowanych ilości kofeinowej kawy delikatnie stymuluje układ nerwowy, poprawiając czujność i koncentrację, ale także nastój. Do tego akurat nie trzeba naukowców – miłośnicy małej czarnej doskonale wiedzą, że filiżanka kawy to przyjemność dla zmysłów i pretekst do chwili relaksu.
Porcja espresso przed treningiem może zwiększyć siłę, wytrzymałość mięśniową oraz prędkość podczas wykonywania różnych rodzajów ćwiczeń, włączając w to dyscypliny wytrzymałościowe i intensywne. Wypijana w umiarkowanych ilościach kawa może pomóc amatorom sportu w utrzymaniu równowagi płynów w organizmie oraz poprawić nie mniej przydatne w różnych konkurencjach funkcje poznawcze, takie jak koncentracja uwagi, czujność i czas reakcji.
O zbawiennym wpływie kawy mogą mówić kierowcy, szczególnie ci „skazani” na prowadzenie pojazdu w nocnych godzinach na długich trasach. Badania wykazały, że filiżanka małej czarnej przed podróżą lub w trakcie postoju, może znacząco poprawić jakość jazdy oraz zmniejszyć uczucie senności, nawet jeśli droga jest monotonna.
Na przestrzeni ostatnich lat odkryto istnienie odwrotnej zależności między regularnym spożywaniem kawy, a poziomem ciśnienia krwi, sugerując, że kawa może działać ochronnie przeciwko nadciśnieniu, szczególnie u kobiet. Prawidłowo leczone osoby chorujące na nadciśnienie nie muszą rezygnować z kawy, a wręcz przeciwnie - powinny po nią sięgać jako jedną z przyjemności. Korzystne działanie kawy na układ sercowo-naczyniowy był też jednym z powodów umieszczenia jej w oficjalnych zaleceniach żywieniowych dla Polaków, czyli w znowelizowanej Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej.
Kawa odgrywa istotną rolę w prawidłowym odżywianiu mikrobioty jelitowej, co może mieć pozytywny wpływ na funkcjonowanie całego układu trawiennego. Ze względu na zawartość błonnika, kawa zaliczana jest do grupy prebiotyków, korzystnych dla rozwoju dobrych bakterii jelitowych. Sięganie po kawę może być wskazane po operacjach brzusznych, przyczyniając się do przywrócenia funkcji jelit, nie wywołując przy tym działań niepożądanych.
Składniki kawy, głównie polifenole i kofeina, mogą zmniejszać ryzyko rozwoju choroby Alzheimera u osób prowadzących zdrowy styl życia, nawet o 65 procent. U kobiet regularnie pijących kawę przez wiele lat, rzadziej diagnozuje się chorobę Parkinsona, co sugeruje, że rozpoczęcie picia kawy jeszcze przed emeryturą może być korzystne dla zdrowia.
