Uchwalony w 1990 roku przez zgromadzenie ogólne Międzynarodowej Organizacji Obrony Cywilnej, w tym roku ma szczególny wymiar. Weszła bowiem w życie długo oczekiwana ustawa z 5 grudnia 2024 roku, o ochronie ludności i obronie cywilnej. 1 marca obchodzony jest Światowy Dzień Obrony Cywilnej.
1 marca obchodzony jest Światowy Dzień Obrony Cywilnej. W Polsce obszar ochrony ludności i obrony cywilnej od dłuższego czasu wymagał kompleksowej regulacji, adekwatnej do zmieniającej się rzeczywistości oraz pojawiających się nowych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych. Ustawa z 11 marca 2022 roku o obronie Ojczyzny, spowodowała lukę prawną w tym obszarze, gdyż usunięte zostały przepisy w zakresie funkcjonowania obrony cywilnej oraz Szefa Obrony Cywilnej Kraju. Od początku tego roku obowiązuje nowa ustawa, z 5 grudnia 2024 roku, która opiera się na trzech fundamentach:
- organach: wójt, burmistrz, prezydent, wojewoda, minister właściwy do spraw wewnętrznych, marszałek województwa i inne,
- podmiotach: PSP, OSP, PRM, RCB, organizacje pozarządowe i inne
- zasobach: sprzęt, ludzie.
Zawarte w ustawie rozwiązania koncentrują się na bezpieczeństwie obywateli i nie wpływają na swobody obywatelskie, a ich głównym przesłaniem jest zapewnienie tego samego poziomu ochrony zarówno w czasie pokoju, jak i wojny.
Ustawa określa m.in.: zadania ochrony ludności i obrony cywilnej, kto je będzie realizował, jak będzie planowana ochrona ludności i obrona cywilna, jak będziemy wykrywać zagrożenia, ostrzegać, alarmować o nich, czym są i jak będą działać obiekty zbiorowej ochrony, jak będzie działać obrona cywilna, jak będzie finansowana ochrona ludności i obrona cywilna.
Ustawa definiuje także pojęcia ochrony ludności i obrony cywilnej, a mianowicie:
- ochrona ludności to system składający się z organów administracji publicznej wykonujących zadania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa ludności przez ochronę życia i zdrowia ludzi, mienia, w tym zwierząt, infrastruktury niezbędnej do zaspokojenia potrzeb bytowych, dóbr kultury i środowiska w sytuacji zagrożenia
- obrona cywilna to realizacja zadań mających na celu ochronę ludności cywilnej przed zagrożeniami wynikającymi z działań zbrojnych i ich następstw.
Z chwilą wprowadzenia stanu wojennego i w czasie wojny, ochrona ludności staje się obroną cywilną, a organy, podmioty i zasoby Ochrony Ludności stają się organami, podmiotami i zasobami obrony cywilnej.
Przepisy odnoszą się również do kwestii związanych z finansowaniem ochrony ludności i obrony cywilnej i przewidują, że na rozwój systemu ochrony ludności i obrony cywilnej będzie przeznaczane co najmniej 0,3 proc.
