To już piętnasty rok z rzędu, kiedy w Tarnowie, pod Bimą, zabłyśnie światło chanukowe. Uroczystości, która odbędzie się w środę, 17 grudnia o godzinie 16.00, towarzyszyć będzie prezydent Jakub Kwaśny. W tym roku po raz pierwszy gościem wydarzenia będzie nowy przedstawiciel Naczelnego Rabina Polski w Krakowie, rabin Tomer Rehovi wraz z żona Sarą-Tal.
Chanuka, zwana również Świętem Świateł, to ośmiodniowe żydowskie święto upamiętniające odwagę, duchową niezłomność, trwałość żydowskiej tradycji i cudowne wydarzenia sprzed ponad dwóch tysięcy lat.
Hellenistyczny władca Palestyny i Syrii postanowił zmusić Żydów do porzucenia swych obyczajów, tradycji i wiary mojżeszowej i przyjęcia obyczajów greckich. Władca złupił Świątynię i utworzył w niej miejsce kultu Zeusa. Działania Antiocha IV stały się przyczyną wybuchu powstania narodowowyzwoleńczego, na którego czele stanął Matatiasz z rodu Hasmoneuszy z pięcioma synami, a po jego śmierci najstarszy syn Juda.
Kiedy powstańcy zdobyli Jerozolimę i odzyskali Świątynię, Juda dokonał jej rytualnego oczyszczenia, ale odnaleziono tylko jeden dzban oliwy zabezpieczonej pieczęcią arcykapłana. Taka ilość powinna wystarczyć na utrzymanie w lampie (ner tamid), która miała płonąć bez przerwy obok ołtarza płomienia tylko przez jeden dzień, ale płomień utrzymywał się aż przez osiem dni potrzebnych do wytworzenia nowej oliwy. Święto Chanuka upamiętnia owo wydarzenie – rozpoczyna się 25 dnia kislew i trwa przez osiem dni
Centralnym symbolem Chanuki jest chanukija – ośmioramienny świecznik, którego światła zapalane są każdego kolejnego wieczoru.
Chanuka, choć nie jest świętem o charakterze stricte religijnym, zajmuje wyjątkowe miejsce w kulturze żydowskiej. To święto radosne, rodzinne, ma przypominać o sile wspólnoty, o wartości zachowania tożsamości wobec przeciwności.
Typowymi zwyczajami są wspólne śpiewy, gry (dorośli grywają w karty, dzieci bawią się bączkiem zwanym w jidisz drejdl), obdarowywanie dzieci “pieniążkami chanukowymi” (drobne pieniądze, dziś często czekoladowe, oryginalnie dawane za dobre wyniki w studiowaniu Tory) i potrawy smażone w oleju: placki ziemniaczane (latkes), racuchy, pączki (sufganijot).
