Na ratunek synagodze – powstanie Ośrodek Spotkania Kultur

11 maja podpisano umowę pomiędzy Gminą Dąbrowa Tarnowska a Polskimi Pracowniami Konserwacji Zabytków S.A. dotyczącą kompleksowego wykonania dokumentacji projektowej, budowlano - wykonawczej i konserwatorskiej z realizacją „pod klucz" renowacji synagogi w Dąbrowie Tarnowskiej i utworzenia Ośrodka Spotkania Kultur.

Polskie Pracownie Konserwacji Zabytków S.A w Warszawie wykonają dokumentację projektową, budowlano - wykonawczą i konserwatorską oraz zrealizują renowację synagogi w Dąbrowie Tarnowskiej. Tak przewiduje umowa zawarta 11 maja pomiędzy Gminą Dąbrowa Tarnowska i spółką.
Umowa przewiduje realizację zadania do 1 lutego 2012 roku, a jego koszt określa na kwotę prawie 8,5 mln złotych brutto. Renowacja będzie w 75 % dofinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Małopolskiego Programu Rozwoju Regionalnego. Takie właśnie dofinansowanie przyznał Zarząd Województwa Małopolskiego.
Obecnie trwają prace projektowe, badania konserwatorskie i historyczne. Rozpoczyna się opracowywanie projektu konserwatorskiego pod ścisłym nadzorem Służby Ochrony Zabytków. Pierwsze prace przy konserwacji polichromii Sali Modlitw rozpoczną się w sierpniu.
Największe natężenie prac budowlanych nastąpi od wiosny 2011 roku, gdy zostanie dobudowana część podziemna obok budynku synagogi. W niej znajdą się pomieszczenia socjalne, magazynowe i biurowe. Wewnątrz synagogi zostaną wykonane; winda, instalacja elektryczna, instalacja sanitarna, instalacja niskoprądowa, schody ażurowe, posadzki i podłogi. Zrekonstruowana zostanie stolarka okienna i drzwiowa. Gruntownej konserwacji poddana zostanie polichromia i sztukateria oraz elewacja. Po zakończeniu prac budowlanych rozpocznie się aranżacja wystaw. Na zewnątrz planuje się stworzenie parkingu, terenów zielonych,monitoringu, tablic informacyjnych oraz ogrodzenia.
Po zakończeniu renowacji do synagogi zostaną przeniesione ekspozycje Muzeum Powiśla Dąbrowskiego, planowana jest też sala koncertowa i miejsca na różne tematyczne i czasowe wystawy. Gdy powstaną warunki do gromadzenia większej ilości zbiorów, samorząd zamierza rozpocząć starania o ich pozyskanie z kraju i zagranicy.
Synagoga wraz z działką jest od końca 2006 roku własnością Gminy Dąbrowa Tarnowska na podstawie decyzji Wojewody Małopolskiego. W latach 1971 - 2006 należała do Skarbu Państwa. W latach siedemdziesiątych planowano jej renowację i nawet rozpoczęto pierwsze prace. Planów tych jednak nie zrealizowano. Gmina Dąbrowa Tarnowska w latach 2007- 2009 wystarała się o pokaźne fundusze i wykonała za kwotę około 1,8 mln złotych prace budowlane obejmujące wzmocnienie fundamentów, odbudowę stropów, remont sklepień i nowe pokrycie dachu. - Z podarowania nam tego zabytku z mocy prawa przez Wojewodę Małopolskiego nie byliśmy jako samorząd zachwyceni. Pisałem nawet odwołanie, które nie odniosło skutku. W tej sytuacji postanowiliśmy działać, nie mając pewności, że znajdą się potrzebne duże pieniądze na rewaloryzację tego cennego zabytku – wspomina Stanisław Początek, burmistrz miasta. - Po naradzie z Andrzejem Ceterą, kierownikiem Delegatury Służby Ochrony Zabytków w Tarnowie i Tadeuszem Jakubowiczem, przewodniczącym Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie, zleciliśmy opracowanie ekspertyz budowlanych. Wykazały one, że zabytek jest o krok od katastrofy budowlanej. Ustalono zakres i kolejność najpilniejszych prac zabezpieczających. Prace prowadziliśmy przez dwa lata i obiekt został zabezpieczony w sposób należyty.
W międzyczasie napisaliśmy dobry wniosek do MRPO o fundusze unijne. I udało się, mamy przyznane dofinansowanie w 75 %. Dość długo trwała procedura przetargowa, ale tak musiało być, bo jest to bardzo skomplikowana materia.
Docelowo w wyremontowanej synagodze planowanie jest utworzenie Ośrodka Spotkania Kultur.