Likwidacja województwa, reanimacja powiatu tarnowskiego, kolejne zmiany na funkcji prezydenta Tarnowa, łącznie z zmianą trybu wyboru samorządowej władzy wykonawczej - to najkrótsze możliwe podsumowanie dekady zakończonej w Tarnowie obchodami 90 rocznicy odzyskania niepodległości 30 października 2008 roku z udziałem Prezydenta Rzeczypospolitej Lecha Kaczyńskiego.
Dziewiąta dekada niepodległości rozpoczęła się obchodami 80 rocznicy odzyskania niepodległości. Ostatniego żyjącego tarnowskiego legionistę - porucznika Błażeja Wójcickiego , uczestnika m.in. bitwy pod Łowczówkiem - uhonorowano Medalem Miasta Tarnowa. W roku 1998 przypadała również 150 rocznica Wiosny Ludów. Z tej okazji właśnie w Tarnowie spotkali się prezydent Republiki Węgier Arpad Göncz i prezydent RP Aleksander Kwaśniewski . Prezydenci zwiedzili wystawy w ratuszu: "Panorama Siedmiogrodzka" oraz "Generał Józef Bem", złożyli również kwiaty pod Mauzoleum Generała Bema w parku Strzeleckim. Uroczystości "węgierskie" w ratuszu odbyły się, choć już bez udziału prezydentów państw, półtora roku później, z okazji tysięcznej rocznicy istnienia państwa węgierskiego.
Druga połowa 1998 roku przyniosła przede wszystkim wybory samorządowe, które tradycyjnie już zaowocowały zmianą na stanowisku Prezydenta Miasta Tarnowa. 29 października tarnowscy radni wybrali zarząd miasta na kolejną kadencję. Tym razem na jego czele stanął Józef Rojek z Akcji Wyborczej "Solidarność" , radny poprzedniej kadencji, pracownik spółki - córki Zakładów Azotowych - "Biprozat" . Wybory samorządowe odbyły się również po raz pierwszy do rad powiatów. W listopadzie 1998 roku radni powiatowi wybrali starostą Michała Wojtkiewicza , poprzednio m.in. burmistrza Tuchowa.
1 stycznia 1999 roku Tarnów znalazł się już formalnie i oficjalnie w granicach województwa małopolskiego. W tamtym czasie upamiętniono również dwóch wybitnych tarnowian - pod koniec 1998 roku, staraniem rodziny Westwalewiczów, otwarto w domu przy ulicy Ziai 14, gdzie mieszkał i pracował Stanisław Westwalewicz , nestor tarnowskich malarzy, "Dom Pamięci Stanisława Westwalewicza" , kilka miesięcy później na ścianie budynku przy ulicy Mickiewicza 1 odsłonięto tablicę pamiątkową Norberta Lippóczego , Honorowego Obywatela Tarnowa, Węgra z pochodzenia, tarnowianina z wyboru.
We wrześniu 1999 roku wmurowano z kolei tablicę pamiątkową, ufundowaną przez Radę Miasta Tarnowa, na ścianie pałacu książąt Sanguszków w Gumniskach. Okazją do zorganizowania uroczystości było dwustulecie istnienia pałacu. W tym samym miesiącu jubileusz 440 - lecia świętowała najstarsza tarnowska szkoła - I Liceum Ogólnokształcące, wywodzące swoją tradycję od Akademioli powołanej do życia przez hetmana Jana Tarnowskiego . W marcu 2000 roku świętowano natomiast 670 rocznicę nadania Tarnowowi praw miejskich. W uroczystej sesji Rady Miejskiej wzięli udział m.in. lokalni parlamentarzyści, przedstawiciele wojewody małopolskiego i marszałka sejmiku samorządowego. W pejzażu miasta pojawiło się również kilka nowych pomników. 17 września 2000 roku odsłonięto Pomnik Ofiar Stalinizmu według projektu profesora Stefana Dousy . W następnym roku ustawiono przy ulicy Krakowskiej i skwerze Poetefiego Bramę Seklerską, węgierski dar dla Tarnowa. W pobliżu bramy ustawiono kilka kopijników upamiętniających m.in. postacie Forgona Mihalego i Norberta Lippóczego . W roku 2004 na ulicy Wałowej odsłonięto "Ławkę Poetów" autorstwa Jacka Kucaby . Wreszcie w roku 2008 odsłonięto na rogu ulic Wałowej i Rybnej pomnik Romana Brandstaettera .
Niezauważonym prawie, a interesującym z historycznego punktu widzenia faktem było zamknięcie w roku 2000 linii kolejowej Tarnów - Szczucin, istniejącej od czasów austriackich.
Wspominając przełom wieków przypomnieć należy również, iż 25 listopada 1998 roku zmarł prof. dr hab. Andrzej Kunisz , historyk, wykładowca UŚ w Katowicach, w latach 1957 - 1970 kierownik Powiatowego Archiwum Państwowego w Tarnowie, autor prac o historii miasta - "Zarys dziejów prasy tarnowskiej (1848-1961)", czy "Udział Ziemi Tarnowskiej w powstaniu styczniowym". 12 marca następnego roku zmarł ksiądz infułat Stefan Dobrzański , który w latach 1947-1992 pełnił funkcje proboszcza w parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Tarnowie. Był też budowniczym kościoła p.w. Błogosławionej Karoliny. 9 września 1999 roku zmarł Józef Klose , przed wojną członek Komunistycznej Partii Polski, w latach 1958 - 1971 przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej. W tym samym czasie zmarł również Zbysław Maciejewski , absolwent I LO, artysta, malarz i pedagog, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie i Europejskiej Akademii Sztuk w Warszawie. W sierpniu 2001 roku zmarł biskup Piotr Bednarczyk , a w marcu 2003 roku biskup Józef Gucwa , który trzy lata wcześniej odszedł na emeryturę.
10 listopada 2002 roku w pierwszych w historii Tarnowa bezpośrednich wyborach na urząd prezydenta miasta zwyciężył Mieczysław Bień , który w latach 1990 - 1994 był pierwszym prezydentem Tarnowa po odrodzeniu samorządu. Do wyłonienia prezydenta miasta potrzebne były dwie tury wyborów. W decydującej turze rywalem Mieczysława Bienia był ustępujący prezydent Józef Rojek.
W nocy z 30 kwietnia na 1 maja 2004 roku na płycie rynku zorganizowano imprezę muzyczną zakończoną pokazem fajerwerków. W ten sposób mieszkańcy miasta świętowali wejście Polski do Unii Europejskiej.
4 grudnia 2006 roku symboliczne klucze do bram Tarnowa w sali ratusza przejął z rąk Mieczysława Bienia nowy prezydent Tarnowa - Ryszard Ścigała , wybrany w kolejnych bezpośrednich wyborach, tym razem w pierwszej turze kilka tygodni wcześniej.
W ciągu dekady zwiększyła się również znacząco liczba Honorowych Obywateli Miasta Tarnowa. 28 czerwca 2008 roku podczas uroczystej sesji Rady Miejskiej tytuł Honorowego Obywatela Miasta Tarnowa nadany został księdzu profesorowi Michałowi Hellerowi. W ten sposób na liście Honorowych Obywateli Tarnowa, którym nadano ten tytuł w latach 1990 - 2008 widnieją: Paweł François Roman Sanguszko (od roku 1990), Norbert Lippóczy (1992), ksiądz Józef Życiński , były Ordynariusz Diecezji Tarnowskiej (1997), profesor Franciszek Ziejka (2000), Tony Ricardsson (2006), ksiądz biskup Władysław Bobowski (2007) oraz ksiądz profesor Michał Heller (2008).
Rok 2008 przebiegał w Tarnowie pod znakiem obchodów 90 rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości po okresie zaborów. Święto Odzyskania Niepodległości miało w Tarnowie wyjątkową oprawę. Dla upamiętnienia wydarzeń z jesieni 1918 roku przez cały rok odbywały się sesje naukowe, spotkania, dyskusje, imprezy kulturalne i konkursy. Kulminacją były uroczystości 30 października. Prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył pośmiertnie Tadeusza Tertila , Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Okolicznościowe listy do tarnowian wystosowali Bronisław Komorowski , marszałek Sejmu i Lech Wałęsa , który objął tarnowskie obchody swoim patronatem.
Rocznica odzyskania niepodległości była również okazją do przywrócenia dawnego wyglądu Grobu Nieznanego Żołnierza. Fundamenty pomnika obłożono piaskowcem, wymieniono instalację gazową, odnowiono znicz.
