Tradycja

Większość z nas ma zapewne świadomość, że mieszkamy w mieście wyjątkowym, nie każdy jednak potrafi określić na czym ta wyjątkowość właściwie polega. Nie stanowi o niej np. zły stan nawierzchni tarnowskich ulic - od Dębicy do Gorzowa Wielkopolskiego dziury w asfalcie są i nikogo specjalnie nie dziwią.

Z innych cech wyróżnia Tarnów może położenie na styku dwóch krain geograficznych (Pogórza Karpackiego i Kotliny Sandomierskiej) tworzące znakomite warunki ekspozycyjne miasta oraz zespół zabytkowy historycznego centrum miejskiego. Naszym zdaniem jednym z głównych wyróżników Tarnowa jest też jego kilkusetletnia historia, która nadaje mu rys indywidualny i czyni z niego miejsce niepowtarzalne.

Wychodząc z tego założenia chcielibyśmy przybliżyć niektóre wydarzenia z przeszłości miasta - czasem zapomniane, czasem znane słabiej, bądź tylko wąskiej grupie zainteresowanych. Stąd np. narodził się pomysł "Tarnowskich kronik", w których Marek Trusz przypominał będzie większe i mniejsze zdarzenia, czasem zupełnie małe epizody, które naszym zdaniem w jakimś stopniu oddają specyfikę i określają charakter tego miejsca. Może pozwoli to lepiej poznać a może i lepiej zrozumieć miasto w którym przyszło nam mieszkać.

Tarnów - wspólny dom Polaków i Żydów

Przez kilkaset lat Tarnów był wspólnym domem Polaków i Żydów. Pierwsze rodziny żydowskie osiedliły się w mieście i regionie tarnowskim w XV wieku. W epoce zaborów Tarnów był czwartym w Galicji miastem pod względem liczby żydowskich mieszkańców, a pierwszym pod względem procentowym. W 1939 roku 45 % mieszkańców Tarnowa było Żydami, dziś pozostały jedynie ślady ich obecności w mieście - bima starej synagogi, cmentarz żydowski, budynek łaźni, czy mezuzy na odrzwiach kamienic w starej części Tarnowa. czytaj dalej...

Przemilczana ucieczka więźniów

1 lipca 1945 roku miała miejsce największej w historii tarnowskiego zakładu karnego ucieczki więźniów. Nocą, bez jednego wystrzału, uwolniono z więzienia przy ulicy Konarskiego 35 osób, w większości żołnierzy Armii Krajowej, aresztowanych z powodów politycznych. W przygotowaniu i organizacji ucieczki pomagali również niektórzy pracownicy więzienia. Była to jedna z największych ucieczek z więzień na terenie Małopolski. Mimo to, przez wiele lat, o akcji w Tarnowie niewiele mówiono i pisano. czytaj dalej...

Wojciech Bandrowski (1867 - 1870)

Kiedy 18, 26 i 28 marca 1867 roku odbyły się pierwsze wybory rady miejskiej w Tarnowie w gronie 35 rajców znalazł się m.in. doktor, prawdopodobnie prawa, Wojciech Bandrowski. czytaj dalej...

Feliks Jarocki (1870 - 1873)

Urodził się w Kołaczycach koło Jasła w roku 1824. W Tarnowie ukończył gimnazjum, studia prawnicze odbył na uniwersytecie w Krakowie, kończąc je tytułem doktora obojga praw. czytaj dalej...

Klemens Rutowski (1873 - 77)

Urodził się w rodzinie ziemiańskiej we wsi Wola Rafałowska w roku 1807. Kształcił się w gimnazjum w Rzeszowie, następnie we Lwowie. Tam też studiował prawo, ale studiów nie ukończył. czytaj dalej...

Aleksander Wisłocki (1877 - 1884)

Kolejny burmistrz Tarnowa, o którym niewiele wiadomo. Był prawnikiem (notariuszem), pochodził z rodziny szlacheckiej, urodził się w roku 1820, nie znamy jednak ani miejsca jego urodzenia, niewiele wiadomo o jego rodzinie, nie wiemy nawet kiedy pojawił się w Tarnowie. czytaj dalej...

Jan Witold Rogoyski (1884 - 1906)

Najdłużej, bo przez 23 lata, sprawujący urząd burmistrz Tarnowa. Urodził się 3 czerwca 1841 roku w Lubli, naukę pobierał najpierw w ojcowskich dworach w Lubli i w Łękach, później, od 1849 roku, uczęszczał do gimnazjum w Tarnowie, od 1851 roku uczył się we Lwowie. Miał być wojskowym - Ojciec w 1852 wysłał go do Cesarskiej Akademii Wojskowej. czytaj dalej...

Tadeusz Tertil (1907 - 1923)

Urodził się 7 września 1864 roku w Sanoku. Po śmierci rodziców przyszłego burmistrza wychowywała ciotka - siostra matki. Po ukończeniu gimnazjum Tadeusz Tertil wstąpił do seminarium duchownego w Przemyślu, ale po roku zrezygnował ze studiów teologicznych i zaczął studiować prawo na uniwersytecie we Lwowie. Ukończył je z tytułem doktora praw. czytaj dalej...

Janusz Rypuszyński (1923 - 1926)

Urodził się 5 maja 1848 roku we Lwowie. W rodzinnym mieście ukończył studia w Akademii Technicznej we Lwowie, później studiował w Wiedniu. Pracował jako inżynier budowlany przy budowie linii kolejowych, m.in. z Tarnowa do Leluchowa. czytaj dalej...

Julian Kryplewski (1926 - 1929)

Urodził się w Tarnowie 15 lutego 1877 roku. Ojciec - Andrzej Kryplewski - przybył do Tarnowa z Wojnicza. Przyszły burmistrz w Tarnowie ukończył gimnazjum, a po maturze rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. czytaj dalej...

Michał Skowroński (1929 - 1930)

Urodził się 3 września 1873 roku w Kolbuszowej. Uczył sie w gimnazjum w Rzeszowie, pźniej studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po studiach Michał Skowroński rozpoczął pracę w sądzie w Gorlicach, był także radnym tego miasta. W 1907 roku przeniósł się z rodziną do Tarnowa i rozpoczął pracę jako prokurator. czytaj dalej...

Adam Marszałkowicz (1930 - 1934)

Urodził się w rodzinie ziemiańskiej 30 października 1896 roku, we wsi Stronie w powiecie limanowskim. Rodzina przeniosła się stamtąd do Nowego Sącza, a następnie do Lwowa. Młody Adam Marszałkowicz był skautem, a w 1914 roku jako ochotnik do kompanii skautowej Legionu Wschodniego, później był żołnierzem II Brygady Legionów Polskich. czytaj dalej...

Mieczysław Brodziński ( 1934 - 1939)

Ostatni przedwojenny prezydent Tarnowa urodził się 5 grudnia 1895 roku we wsi Góra Ropczycka, jako Mieczysław Broda. Do szkoły uczęszczał w Dębicy, a po jej ukończeniu został studentem prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. czytaj dalej...

Jan Duwall (1783 - 1785)

Jan Duwall, pochodzący z Żegociny, urodzony w spolszczonej rodzinie francuskiej był pierwszym tarnowskim biskupem choć zmarł, zanim papież Pius VI potwierdził kanonicznie fakt istnienia nowej diecezji. Czas pełnienia posługi biskupiej spędził głównie w klasztorze bernardynów w Tarnowie, gdzie zmarł 13 grudnia 1785 roku. Pochowany został na przyklasztornym cmentarzu, nie widomo jednak dzisiaj, gdzie dokładnie znajdował się grób biskupa - nominata. czytaj dalej...

Florian Amand Janowski (1785 - 1801)

Florian Amand Janowski był pierwszym tarnowskim biskupem, który został prekonizowany na to stanowisko przez papieża. Piastował również godność opata klasztoru benedyktynów w Tyńcu. Urodzony w rodzinie szlacheckiej, ukończył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, po czym wstąpił do benedyktynów w Tyńcu, gdzie otrzymał święcenia kapłańskie. Czas jego kierowania diecezją przypadł na trudny okres reform józefińskich, gdy władze świeckie kasowały kolegiaty, likwidowano klasztory i parafie, znoszono święta kościelne. Po śmierci pochowany został na, wówczas nowo utworzonym, obecnie "Starym" cmentarzu w Tarnowie, gdzie do dzisiaj grobowiec jego oglądać można niedaleko kaplicy książąt Sanguszków. czytaj dalej...

| | | |