Żelazna moc kolei
W lutym 1856 roku wjechał na tarnowski dworzec kolejowy pierwszy pociąg, kursujący na trasie Kraków - Dębica. 20 lat później otwarto linię kolejową do Leluchowa, a w 1906 roku uruchomiono połączenie ze Szczuciem. Pojawienie się w mieście "kolei żelaznej" oznaczało początek nowej epoki w dziejach Tarnowa, z czego zresztą doskonale zdawali sobie sprawę ówcześni mieszkańcy, poparcia dla projektów rozwoju tarnowskiego węzła kolejowego szukający aż na cesarskim dworze w Wiedniu. czytaj dalej...
Zagadka wojennej historii
W lipcu 1944 roku z polowego lądowiska "Motyl" pod Radłowem wystartował angielski samolot wojskowy "Dakota", na pokładzie którego wywieziono z Polski części niemieckiej broni V2 wraz z dokumentacją i kilka ważnych osób, w tym przyszłego premiera polskiego rządu na emigracji. Z akcją tą, nazwaną "Trzeci Most", wiąże się również jedna z najdziwniejszych zagadek polskiej wojennej historii. czytaj dalej...
Łowczówek - Legionowa Wigilia w okopach
21 grudnia 1914 roku Rosjanie, wychodząc z Tarnowa, siłami XXI Korpusu uderzyli pomiędzy Pleśną a Łowczowem, gdzie stykały się dwie armie austriackie – 3 armia dowodzona przez generała Boroevicia i 4 armia arcyksięcia Józefa Ferdynanda. Po przerwaniu linii frontu wycofującym się Austriakom groziło wtargnięcie Rosjan na tyły ich armii. Zadanie powstrzymania nieprzyjaciela powierzono I Brygadzie Legionów Polskich. czytaj dalej...
Tarnowski "Październik 1956"
Październik 1956 roku kojarzy się najczęściej z wydarzeniami w Poznaniu i na Węgrzech, powrotem do władzy Władysława Gomułki, wizytą Chruszczowa i realną groźbą radzieckiej interwencji. Tarnów także jednak przeżył wówczas swoją październikową odwilż. Skala zmian w mieście nie tylko z nazwy była rewolucyjna. Dobrym symbolem rozbudzonych i zawiedzionych nadziei może być nazwa ulicy Polskiego Października, którą uchwalono w grudniu 1956, a później szybko znikła z krajobrazu Tarnowa, tak, że dzisiaj prawie nikt nie pamięta, gdzie się znajdowała. czytaj dalej...
Pamiętny sierpień w Tarnowie
Wbrew obiegowym opiniom polski sierpień roku 1980 nie minął w Tarnowie spokojnie, robotnicze protesty, na niewielką skalę, organizowano w Zakładach Mechanicznych, "Azotach" oraz "Tamelu". W Tarnowie, podobnie jak we wszystkich polskich miastach, zakładano struktury nowego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność". Część jego twórców miała za sobą opozycyjną działalność w latach 70. Dwa miesiące później przyjechał do Tarnowa Lech Wałęsa z grupą czołowych działaczy ówczesnej "Solidarności". czytaj dalej...
Tarnów - wspólny dom Polaków i Żydów
Przez kilkaset lat Tarnów był wspólnym domem Polaków i Żydów. Pierwsze rodziny żydowskie osiedliły się w mieście i regionie tarnowskim w XV wieku. W epoce zaborów Tarnów był czwartym w Galicji miastem pod względem liczby żydowskich mieszkańców, a pierwszym pod względem procentowym. W 1939 roku 45 % mieszkańców Tarnowa było Żydami, dziś pozostały jedynie ślady ich obecności w mieście - bima starej synagogi, cmentarz żydowski, budynek łaźni, czy mezuzy na odrzwiach kamienic w starej części Tarnowa. czytaj dalej...
Przemilczana ucieczka więźniów
1 lipca 1945 roku miała miejsce największej w historii tarnowskiego zakładu karnego ucieczki więźniów. Nocą, bez jednego wystrzału, uwolniono z więzienia przy ulicy Konarskiego 35 osób, w większości żołnierzy Armii Krajowej, aresztowanych z powodów politycznych. W przygotowaniu i organizacji ucieczki pomagali również niektórzy pracownicy więzienia. Była to jedna z największych ucieczek z więzień na terenie Małopolski. Mimo to, przez wiele lat, o akcji w Tarnowie niewiele mówiono i pisano. czytaj dalej...
Wojciech Bandrowski (1867 - 1870)
Kiedy 18, 26 i 28 marca 1867 roku odbyły się pierwsze wybory rady miejskiej w Tarnowie w gronie 35 rajców znalazł się m.in. doktor, prawdopodobnie prawa, Wojciech Bandrowski.
czytaj dalej...
Feliks Jarocki (1870 - 1873)
Urodził się w Kołaczycach koło Jasła w roku 1824. W Tarnowie ukończył gimnazjum, studia prawnicze odbył na uniwersytecie w Krakowie, kończąc je tytułem doktora obojga praw.
czytaj dalej...
Klemens Rutowski (1873 - 77)
Urodził się w rodzinie ziemiańskiej we wsi Wola Rafałowska w roku 1807. Kształcił się w gimnazjum w Rzeszowie, następnie we Lwowie. Tam też studiował prawo, ale studiów nie ukończył.
czytaj dalej...
Aleksander Wisłocki (1877 - 1884)
Kolejny burmistrz Tarnowa, o którym niewiele wiadomo. Był prawnikiem (notariuszem), pochodził z rodziny szlacheckiej, urodził się w roku 1820, nie znamy jednak ani miejsca jego urodzenia, niewiele wiadomo o jego rodzinie, nie wiemy nawet kiedy pojawił się w Tarnowie.
czytaj dalej...
Jan Witold Rogoyski (1884 - 1906)
Najdłużej, bo przez 23 lata, sprawujący urząd burmistrz Tarnowa. Urodził się 3 czerwca 1841 roku w Lubli, naukę pobierał najpierw w ojcowskich dworach w Lubli i w Łękach, później, od 1849 roku, uczęszczał do gimnazjum w Tarnowie, od 1851 roku uczył się we Lwowie. Miał być wojskowym - Ojciec w 1852 wysłał go do Cesarskiej Akademii Wojskowej.
czytaj dalej...
Tadeusz Tertil (1907 - 1923)
Urodził się 7 września 1864 roku w Sanoku. Po śmierci rodziców przyszłego burmistrza wychowywała ciotka - siostra matki. Po ukończeniu gimnazjum Tadeusz Tertil wstąpił do seminarium duchownego w Przemyślu, ale po roku zrezygnował ze studiów teologicznych i zaczął studiować prawo na uniwersytecie we Lwowie. Ukończył je z tytułem doktora praw.
czytaj dalej...
Janusz Rypuszyński (1923 - 1926)
Urodził się 5 maja 1848 roku we Lwowie. W rodzinnym mieście ukończył studia w Akademii Technicznej we Lwowie, później studiował w Wiedniu. Pracował jako inżynier budowlany przy budowie linii kolejowych, m.in. z Tarnowa do Leluchowa.
czytaj dalej...
Julian Kryplewski (1926 - 1929)
Urodził się w Tarnowie 15 lutego 1877 roku. Ojciec - Andrzej Kryplewski - przybył do Tarnowa z Wojnicza. Przyszły burmistrz w Tarnowie ukończył gimnazjum, a po maturze rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim.
czytaj dalej...
